In onderstaande tabel zijn de in de Programmabegroting 2017-2020 opgenomen beleidsintensiveringen opgenomen. De uitgebreidere toelichtingen zijn opgenomen in de betreffende programmahoofdstukken. De nieuwe ontwikkelingen t.o.v. de Voorjaarsnota worden onder de tabel kort toegelicht.

(bedragen x € 1.000)

Taskforce Brabant-Zeeland
In B5-verband worden de activiteiten binnen de taskforce in 2017-2020 voortgezet. Financiering vindt plaats vanuit het cofinancieringsfonds.

Inzet reserves Sociaal domein
De kosten voor de transformatieagenda Sociaal domein zijn ingeschat op € 3,5 mln. In 2016 is reeds € 0,5 mln onttrokken aan de reserve achtervang WMO. De overige onttrekkingen worden nu meegenomen en budgettair verwerkt.

Duurzaamheidsmaatregelen wijkhuizen
Om energiebesparende maatregelen in wijkhuizen mogelijk te maken is voor 3 jaar € 150.000 nodig. Door daling van de energiekosten is structureel een lichte huurstijging mogelijk.

Onderwijsleerpaketten
Een deel van de middelen bestemd voor onderwijshuisvesting (zie ook IVP) betreft onderwijsleerpakketten die niet geactiveerd mogen worden. Het bedrag wordt daarom meegenomen in de exploitatie.

Vermindering bezuinigingen Cultuur
De taakstelling van € 630.000 (uit de € 1 mln) die door een aantal grote instellingen uit het Cultuurveld moest worden ingevuld kan voor € 150.000 niet zonder ingrijpende maatregelen worden ingevuld. De taakstelling wordt daarom met structureel € 150.000 verlaagd.

Evenementen
Om een impuls mogelijk te maken binnen het evenementenbeleid in de jaren 2017 en 2018, ook voor een eventueel evenement met (inter)nationale allure, wordt voor deze jaren het budget incidenteel verhoogd met € 150.000. Structureel blijft het budget op het bestaande niveau gehandhaafd.

Citysporthal
De geplande investering voor de Citysporthal bevat de sloop van de hal in 2020 en het afboeken van de restantboekwaarde. Het huidige huurcontract van de Citysporthal loopt nog tot 1 oktober 2019. Deze lasten worden gedekt uit de Reserve Citysporthal.

Impulsprogramma werkgelegenheid
De strategische agenda 2016-2020 heeft duidelijk de ambitie gezet om significante groei te realiseren in de Helmondse werkgelegenheid. Het speerpunt is ‘banen, banen, banen’. Door extra inzet op het versterken van de bestaande bedrijvigheid door een goede facilitering en acquisitie verwachten we dat de werkgelegenheid kan worden vergroot en mensen aan de onderkant van de sociale ladder aan een baan kunnen worden geholpen. De hiervoor benodigde middelen worden onttrokken aan de reserve achterstand WMO.

Doorontwikkeling 2e fase smart industries
Voor de realisatie van het Food Tech Park Brainport 2e fase zijn aanvullende middelen noodzakelijk voor onderzoek naar de haalbaarheid en planontwikkeling. De gemeente Helmond faciliteert betrokken marktpartijen hiertoe gedurende 2 jaar voor een bedrag van jaarlijks € 60.000.
Deze lasten worden gedekt door een bijdrage vanuit de Reserve uitvoering Strategische agenda.

Flankerend beleid wonen
Bij de vaststelling van de verhoogde grondprijzen voor sociale koop- en huurwoningen op 29 maart 2016 is door de raad een motie aangenomen om te komen met flankerende maatregelen ter mitigatie van de gevolgen voor wonen met name in de sociale sfeer. Om dit mogelijk te maken wordt een bestemmingsreserve stimulering wonen ingesteld voor een bedrag van € 3,0 miljoen; de middelen worden onttrokken aan de Algemene Reserve Grondbedrijf.

Centrumontwikkeling 2017
Een deel van de middelen benodigd voor de centrumontwikkeling betreft exploitatiemiddelen en mogen niet geactiveerd worden. Het benodigde bedrag aan investeringsmiddelen 2017 is hiermee verlaagd (zie IVP).

Parkeergelden
Het positief begrote resultaat van de parkeerexploitatie valt al enige jaren structureel lager uit. Het structurele tekort wordt ingeschat op circa € 153.000. Door maatregelen binnen de parkeerexploitatie wordt dit budgettaire nadeel opgelost. Per saldo dalen de lasten en baten hierdoor met € 50.000.

Extra investeringsimpuls voor komende jaren
Om extra investeringen in de toekomstige jaren mogelijk te maken wordt € 4,8 miljoen toegevoegd aan de dekkingsreserve investeringen economisch nut.Bij de tweede Berap 2016 is met hetzelfde oogmerk een extra bijdrage toegevoegd van € 1,2 miljoen aan deze reserve.

(bedragen x € 1.000)

De meicirculaire 2016 laat ten opzichte van de raming Voorjaarsnota per saldo een licht positief beeld zien. In verband met de neerwaartse bijstelling van de loon- en prijsontwikkelingen is het effect op het Gemeentefonds sec licht negatief. Rekening houdend met een lagere uitdeling van de loon- en prijscompensatie (conform bestaande methodiek) is het effect van de meicirculaire op het eerder bij Voorjaarsnota gepresenteerde budgettaire beeld per saldo echter licht positief.

Ten opzichte van de Voorjaarsnota is de loon-en prijscompensatie bijgesteld op basis van de wijzigde ramingen in de meerjarige economische verkenningen. In de meicirculaire is een aantal zogenaamde taakmutaties opgenomen die tezamen met de eerder bekende mutaties uit eerdere circulaires optelt tot een bedrag van ongeveer € 4 miljoen, waarvan het gebruikelijk is deze een op een door te vertalen naar de betreffende producten. Het effect hiervan op het budgettair beeld is daardoor nihil. In bovenstaande tabel zijn deze afzonderlijke effecten weergegeven.

De positieve bijstelling van het budget voor het Sociaal Domein wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de individuele voorzieningen natura Jeugd voor ruim € 2,5 miljoen, het toepassen van loon- en prijscompensatie, de structurele toevoeging van het budget voor de verbetering van de arbeidsmarktpositie van specifieke groepen medewerkers (b.v. thuisondersteuning).
De mutaties op de budgetten maatschappelijke opvang en vrouwenopvang zijn het gevolg van een actualisatie van de berekeningsmaatstaven die gebruikt worden voor de verdeling van deze decentralisatie-uitkeringen over de gemeenten.

De aanpassingen van de kapitaallasten in de baten en lasten worden veroorzaakt door de nieuwe systematiek van de renteomslag en de gewijzigde voorschriften uit het BBV ten aanzien van de rentetoerekening aan de grondexploitatie. Daarnaast zijn er nog enkele technische wijzigingen als gevolg van de wijzigingen in het investeringsprogramma.
Door de gewijzigde voorschriften op het gebied van de rentetoerekening aan de grondexploitatie wordt met ingang van het begrotingsjaar 2016 slechts 1,3% rente toegerekend aan de diverse grondexploitatieprojecten, voorheen bedroeg dit het gemeentelijke omslagpercentage (3,25%). Dit leidt tot lagere kapitaallasten voor het grondbedrijf. Hier staat tegenover dat ook aan de voorziening verlieslatende grondexploitaties lagere rente wordt toegerekend. Dit afnemende voordeel wordt de komende jaren ingezet om het aflopende nadeel op de financiering te compenseren, totdat het volledige effect op het financieringsverhaal duidelijk is. Tenslotte is op basis van de nieuwe notitie Rente van de commissie BBV de bespaarde rente op het eigen vermogen, de reservepositie van de gemeente, lager. Dit leidt tot lagere lasten en baten in de exploitatie.

Onder nominale ontwikkelingen worden de loon- en prijsontwikkelingen verstaan die in het budgettaire beeld meegenomen moeten worden om tegemoet te kunnen komen aan de verwachte stijging van de personele lasten als gevolg van cao-aanpassingen en aan de verwachte bijstelling van het prijsniveau. Hiermee wordt het budgettaire kader naar het verwachte loon- en prijsniveau van het jaar 2017 gebracht. De meegenomen loon- en prijsaanpassingen worden feitelijk gefinancierd uit de in het gemeentefonds opgenomen loon- en prijscompensatie en door het inflatoir laten stijgen van onze belastingen en tarieven.

In de Voorjaarsnota zijn de onvermijdelijke knelpunten in het budgettaire kader verwerkt die zich op zeker voordoen en niet via een maatregel op het betreffende terrein zijn te compenseren of te vermijden. Onderstaand een overzicht van de in de Voorjaarsnota opgenomen onontkoombare knelpunten die nu in de Programmabegroting 2017-2020 zijn verwerkt. De toelichting is eerder in de Voorjaarsnota gegeven en staan opgenomen in de programmahoofdstukken.

(bedragen x € 1.000)

De overige technische mutaties komen voort uit diverse wijzigingen uit de autonome mutaties in de individuele begrotingsjaren. De voornaamste mutaties hebben betrekking op de volgende elementen:

• Ramen van de autonome mutaties in de diverse grondexploitatieprojecten;
• Wijziging in het BBV ten aanzien van het niet meer toerekenen van overhead aan de verschillende programma's - betreft een neutrale verschuiving aan de lastenkant. De lasten per programma worden hierdoor lager en centraal op hoofdproduct 991 Overhead verantwoord in programma 14 Algemene dekkingsmiddelen.
• De inzet van de diverse door uw raad geautoriseerde bestemmingsreserves in de meerjarenbegroting. In bijlage 7.4 reserves en voorzieningen is een overzicht opgenomen van alle verrekeningen met reserves.

Ieder jaar wordt er gekeken naar incidentele ruimte die er is om incidentele knelpunten, wensen en ambities te kunnen financieren. In 2017 resulteert dit in vrijval van reserves van € 6,3 miljoen.

(bedragen x € 1.000)

Onderuitputting 2e ontsluiting Stiphout
Het krediet voor de 2^e ontsluiting stiphout, dat volledig gefinancierd is vanuit de reserve strategische investeringen, zal naar verwachting eindigen met een positief saldo van € 470.000. Voor dit bedrag zal de inzet vanuit de reserve dus niet meer nodig zijn.

Opheffen reserve WMO
In de (oude) reserve WMO zit nog € 70.000 voor het opvangen van oude claims. Deze oude reserve kan vervallen en mogelijke oude claims kunnen binnen de exploitatie of de nieuwe reserve achtervang worden opgevangen.

Reserve incidentele middelen 2015
In de reserve incidentele middelen 2015 zat een bedrag van € 400.000 voor schulddienstverlening voor 2015 dat uiteindelijk vanuit de exploitatiemiddelen is gefinancierd. Het in de reserve opgenomen bedrag kan daardoor vrijvallen. Het overige betreft diverse afrondingsverschillen waardoor er uiteindelijk € 416.000 kan vrijvallen.

Vrijval reserve strategische investeringen
Bij de actualisatie van de opgenomen claims op de reserve strategische investeringen is gebleken dat er voor een bedrag van € 850.000 geen beroep meer zal worden gedaan op deze reserve. Dit past overigens ook binnen de lijn die vorig jaar is ingezet om strategische projecten/investeringen via het investeringsprogramma integraal af te wegen binnen het beschikbare kapitaallastenplafond.

Vrijval voeding reserve Sociaal innovatief fonds
Het sociaal innovatief fonds is in 2015 gevormd om het verder versterken van lokale netwerken in onze buurten en wijken mogelijk te maken. In het fonds is € 4,5 mln gestort vanuit de algemene middelen. Op dat moment waren de budgettaire consequenties voor het sociale domein nog niet bekend en de reserves nog niet op het huidige niveau. Omdat de reserves in het sociale domein nu wel van voldoende omvang zijn om initiatieven op dit vlak te ondersteunen kan de oorspronkelijke voeding van dit fonds vrij vallen ten gunste van het budgettaire beeld. De € 4,5 mln voeding aan dit fonds wordt nu ter beschikking gesteld vanuit de reserve achtervang WMO.